• พนักงานสำรวจหรือพนักงานเก็บรวบรวมข้อมูล บันทึกข้อมูลเสร็จแล้วจะต้องทำการตรวจสอบว่าตนเองได้บันทึกครบถ้วนและถูกต้องหรือไม่ ถ้าไม่ครบถ้วนหรือไม่ถูกต้อง ก็รีบแก้ไขทันที เพราะสามารถจะถามผู้ถูกสัมภาษณ์ได้ เนื่องจากยังอยู่ในช่วงการปฏิบัติงานเก็บรวบรวมข้อมูล
• หัวหน้าหมู่หรือผู้ควบคุมการปฏิบัติงานเก็บรวบรวมข้อมูล (Supervisor) ทำการ ตรวจสอบแบบที่บันทึกโดยพนักงานสำรวจ ซึ่งจะต้องตรวจสอบทั้งความครบถ้วนความถูกต้อง และความแนบนัย ในกรณีที่ใบแบบมีจำนวนมากไม่สามารถจะตรวจได้ทุกแบบ ก็อาจใช้วิธีเลือกตัวอย่างเป็นบางแบบขึ้นมาตรวจสอบ (Sampling check) เมื่อพบที่ผิดต้องแจ้งให้พนักงานสำรวจทราบ และให้กลับไปสอบถามจากผู้ให้ข้อมูลเพื่อตรวจสอบอีกครั้ง
2. ขั้นการประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล หลังจากการปฏิบัติงานเก็บรวบรวมข้อมูลเสร็จสิ้น ลงแล้วก็จะได้ข้อมูลซึ่งบันทึกอยู่ในแบบข้อถาม แต่ก็ยังไม่สามารถจะนำข้อมูลเหล่านั้นไปใช้ประโยชน์ได้ทันที จำเป็นจะต้องนำข้อมูลที่ได้เหล่านี้ มาผ่านขั้นการประมวลผลข้อมูล ดังนี้
• การบรรณาธิกรด้วยมือ (Manual Editing) คือ การตรวจสอบข้อมูลโดยเจ้าหน้าที่บรรณาธิกรข้อมูล เพื่อให้ได้ข้อมูลสมบูรณ์และถูกต้อง เมื่อทำการบรรณาธิกรและพบข้อผิดพลาดให้ดำเนิน การ ดังนี้
• แจ้งให้ผู้เก็บรวบรวมข้อมูลทราบ เพื่อจะได้กลับไปสอบถามจากผู้ตอบสัมภาษณ์อีก ครั้ง
• หากไม่สามารถกลับไปสอบถามผู้ตอบสัมภาษณ์ได้ ให้พิจารณาปรับแก้ไขข้อมูล ให้ใกล้เคียงกับความเป็นจริงมากที่สุด โดยพิจารณาจากคู่มือการปฏิบัติงานเก็บรวบรวม ข้อมูล หรือพิจารณาจากรายละเอียดอื่นๆ โดยใช้เหตุผลและวิจารณญาณของเจ้าหน้าที่ บรรณาธิกร
ตัวอย่าง แบบข้อถามที่ได้ในโครงการสำรวจเป็นดังนี้ คือ
ลำดับที่ |
ชื่อ |
เพศ |
อายุ |
การศึกษา |
. |
1 |
นาย ก |
|
42 |
ป . 4 |
|
2 |
ข |
|
35 |
เปรียญ 6 |
|
3 |
นาง ง |
หญิง |
31 |
ป . 4 |
|
|
|
|
|
|
|
เมื่อตรวจสอบรายการข้อมูลที่บันทึกมาแล้ว พบว่า
ลำดับที่ 1 คำนำหน้าเป็นนาย แสดงว่าจะต้องเป็นเพศชาย จึงควรบันทึก ชาย ลงในรายการเพศ
ลำดับที่ 2 บันทึกแต่ชื่อ ไม่บันทึกคำนำหน้าและเพศ ซึ่งไม่สามารถบอกได้ว่า เป็นเพศใด แต่เมื่อ พิจารณาในรายการเกี่ยวกับการศึกษา ระดับเปรียญ 6 ซึ่งเป็นการศึกษาในทางพุทธศาสนา ดังนั้น บุคคลนี้ ย่อมเป็นเพศชาย
ข้อมูลที่สมบูรณ์ในแบบข้อถามนี้ คือ
ลำดับที่ |
ชื่อ |
เพศ |
อายุ |
การศึกษา |
. |
1 |
นาย ก |
ชาย |
42 |
ป . 4 |
|
2 |
นาย ข |
ชาย |
35 |
เปรียญ 6 |
|
3 |
นาง ง |
หญิง |
31 |
ป . 4 |
|
ตัวอย่าง รายการที่บันทึกนี้ ทำการปฏิบัติงานสนามในเดือนมกราคม 2544 ซึ่งข้อสั่งชี้แจงในการปฏิบัติงานสนาม ระบุให้นับอายุเต็มปี ใน พ . ศ .2543 และสถานภาพสมรสให้บันทึกเฉพาะบุคคล ที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป
ลำดับที่ |
ชื่อ |
ความสัมพันธ์กับหัวหน้าครัวเรือน |
เพศ |
ปีเกิด |
อายุ |
สถานภาพสมรส |
การศึกษา |
1 |
นางสมศรี รักไทย |
หัวหน้า |
ชาย |
2481 |
62 |
ม่าย |
ป . 2 |
2 |
นายก้าน รักไทย |
บุตร |
|
2515 |
28 |
โสด |
ป . 7 |
3 |
นายสา งานดี |
บุตรเขย |
ชาย |
2502 |
41 |
สมรส |
ป . 4 |
4 |
นายกิ่ง งานดี |
บุตร |
หญิง |
2513 |
30 |
สมรส |
ป . 4 |
5 |
ด . ช . จิต งานดี |
หลาน |
ชาย |
2592 |
14 |
โสด |
ม . 2 |
6 |
ด . ญ . ใจ งานดี |
บุตร |
หญิง |
2531 |
12 |
" |
ม . 5 |
7 |
นายเที่ยง ชื่นชอบ |
อาศัย |
ชาย |
2493 |
50 |
" |
ป . 4 |
8 |
นางหนู ชื่นชอบ |
" |
หญิง |
2508 |
35 |
สมรส |
ป . 2 |
ในรายการข้อมูลที่บันทึกมานี้จะพบว่า มีข้อมูลผิดพลาด ซึ่งควรทำการปรับข้อมูล ดังนี้
ลำดับที่ 1 |
บันทึกเพศผิด เมื่อพิจารณาจากคำนำหน้า ดังนั้นควรจะแก้เพศเป็นหญิง |
ลำดับที่ 2 |
เพศไม่ระบุ ดูคำนำหน้าชื่อเป็นนาย ดังนั้นเพศของบุคคลที่ 2 จึงควรเป็นชาย |
ลำดับที่ 4 |
พิจารณา ลำดับที่ 3, 5, 6 ประกอบ ซึ่งบุคคลใน ลำดับที่ 4 นี้ควรจะเป็นหญิง เพราะฉะนั้น คำนำหน้าที่บันทึกนั้นบันทึกผิด |
ลำดับที่ 5 |
ปี พ . ศ . ที่เกิดนั้นผิด เมื่อพิจารณาจากการบันทึกอายุและการศึกษา รวมทั้ง รายละเอียดของบุคคลที่ 4 ประกอบกัน ดังนั้น ปี พ . ศ . ที่เกิดนั้นควรจะเป็น ปี พ . ศ . 2529 และขีดสถานภาพสมรสทิ้ง เพราะจะบันทึกสถานภาพสมรสของบุคคลที่อายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปเท่านั้น และ ความเกี่ยวข้องกับหัวหน้าครัวเรือนเป็นหลาน |
ลำดับที่ 6 |
ระดับการศึกษาของบุคคลลำดับที่ 6 นี้ ควรจะแก้เปลี่ยนเป็น ป . 5 โดยพิจารณาจากอายุและเกณฑ์เข้าศึกษาในโรงเรียน ความสัมพันธ์กับหัวหน้าครัวเรือนนั้น เป็นหลานและขีดสถานภาพสมรสทิ้ง |
ลำดับที่ 7 |
ในรายการของสถานภาพสมรสบันทึกผิดควรจะบันทึกว่า สมรส โดยการพิจารณาลำดับบุคคลที่ 8 |
ดังนั้นข้อมูลที่สมบูรณ์และแก้ไขข้อผิดพลาดแล้วควรจะเป็นดังนี้ คือ
ลำดับที่ |
ชื่อ |
ความสัมพันธ์กับ หัวหน้าครัวเรือน |
เพศ |
ปีเกิด |
อายุ |
สถานภาพสมรส |
การศึกษา |
1 |
นางสมศรี รักไทย |
หัวหน้า |
หญิง |
2481 |
62 |
ม่าย |
ป . 2 |
2 |
นายก้าน รักไทย |
บุตร |
ชาย |
2515 |
28 |
โสด |
ป . 7 |
3 |
นายสา งานดี |
บุตรเขย |
ชาย |
2502 |
41 |
สมรส |
ป . 4 |
4 |
นางกิ่ง งานดี |
บุตร |
หญิง |
2513 |
30 |
สมรส |
ป . 4 |
5 |
ด . ช . จิต งานดี |
หลาน |
ชาย |
2529 |
14 |
- |
ม . 2 |
6 |
ด . ญ . ใจ งานดี |
หลาน |
หญิง |
2531 |
12 |
- |
ป . 5 |
7 |
นายเที่ยง ชื่นชอบ |
อาศัย |
ชาย |
2493 |
50 |
สมรส |
ป . 4 |
8 |
นางหนู ชื่นชอบ |
อาศัย |
หญิง |
2508 |
35 |
สมรส |
ป . 2 |
| < ก่อนหน้า |
